Faidada timirta cajwada

 

Faa’iidada Timirta Cajwada

Timirta Cajwada (Ajwa Dates) waa mid ka mid ah noocyada timiraha ugu qiimaha badan ee caalamka laga yaqaan, gaar ahaan dunida Islaamka. Timirtan waxaa asal ahaan laga beeraa magaalada barakaysan ee Madiina Al-Munawara, waxaana lagu xusay axaadiista Nabiga (NNKH) oo tilmaamay in timirta Cajwada ay leedahay faa’iido caafimaad oo aad u weyn. Dad badan ayaa maanta u isticmaala Cajwada cunto ahaan, daawo ahaan iyo xataa iney ku darsadaan cunnooyinka caafimaadka lagu xoojinayo.

Asalka iyo taariikhda Cajwada

Timirta Cajwada waa nooc gaar ah oo timir ah oo aad u jilicsan, midabkeeduna yahay madow dhalaalaya.   o qiimo gaar ah leh. Madiina gudaheeda ayaa ah meesha keliya ee si dabiici ah loogu beero Cajwada asalka ah, waxaana si weyn loo dhoofiyaa dunida Muslimka oo dhan.

Faa’iidooyinka caafimaad ee Cajwada

1. Xoojinta wadnaha – Cajwadu waxay hodan ku tahay macdanta Potassium, taas oo muhiim u ah shaqada wadnaha iyo dhiig wareegga. Dadka isticmaala timirta Cajwada si joogto ah waxay yareeyaan halista wadne-qabadka iyo cadaadiska dhiigga oo sareeya.

2. Kor u qaadista tamarta jidhka – Timirtan waxaa ku badan sonkor dabiici ah sida glucose iyo fructose, kuwaas oo bixiya tamar degdeg ah. Dadka daallan ama ciyaartoyda ayaa inta badan cuna si ay tamar u helaan.

3. Ka hortagga kansarka iyo bararka – Cajwada waxaa ku jira antioxidants badan sida flavonoids iyo phenolic acid, kuwaas oo jidhka ka difaaca waxyeellada unugyada (free radicals). Taas waxay yareysaa khatarta cudurrada halista ah sida kansarka iyo cudurrada wadnaha.

4. Hagaajinta dheefshiidka – Cajwada waa mid hodan ku ah fiber (xadhkaha cuntada), taas oo caawisa dheefshiidka iyo nadiifinta mindhicirka. Dadka qaba calool-fadhiga ama laabjeexa ayaa aad uga helo nafis.

5. Kordhinta difaaca jirka – Timirtan waxaa ku jira fitamiinno kala duwan sida Vitamin C iyo B-complex, kuwaas oo kor u qaada awoodda difaaca jirka si uu uga hortago cudurrada iyo caabuqyada.

6. Daryeelka uurjiifka iyo hooyada uurka leh – Daraasado badan ayaa muujiyay in timirta Cajwada ay gacan ka geysato fududeynta dhalmada iyo xoojinta murqaha ilmo-galeenka. Waxa kale oo ay siisaa hooyada iyo ilmaha tamar iyo nafaqo muhiim ah.

7. Hagaajinta aragga iyo caafimaadka indhaha – Cajwada waxaa ku jira Vitamin A iyo lutein, kuwaas oo muhiim u ah ilaalinta caafimaadka indhaha iyo yareynta halista lafo-beelka indhaha (macular degeneration).

8. Ka hortagga daalka iyo walbahaarka – Cajwadu waxay caawisaa dejinta neerfaha maadaama ay leedahay magnesium iyo amino acids muhiim ah, taasoo yaraysa daalka maskaxda iyo jirka

Faa’iidooyinka ruuxiga ah

Sida lagu sheegay xadiiska saxiixa ah, Nabiga (NNKH) wuxuu yiri:

> “Qofkii subax kasta cuna toddobo timir oo Cajwa ah, ma waxyeelayaan sun iyo sixir maalintaas.”

(Haddii la soo koobo, Cajwada waxaa loo arkaa difaac ruuxi ah iyo barako jidheed iyo nafsiyeed.)

Habka loo cuno timirta Cajwada

Waxaa fiican in Cajwada la cuno subaxdii calool madhan, si jirku si buuxda uga faa’iidaysto nafaqooyinkeeda. Waxaa sidoo kale lagu dari karaa caano, cuntooyinka tamarta leh, ama xataa la isku qasi karaa malab si loo xoojiyo natiijada caafimaad.

Gunaanad

Timirta Cajwada waa nimco Alle oo leh faa’iidooyin badan — laga bilaabo caafimaadka wadnaha, dheefshiidka, difaaca jirka, ilaa caafimaadka indhaha iyo maskaxda. Waa cunto dabiici ah oo aan lahayn waxyeello, taasoo qof kasta u noqon karta daawo iyo cunto isku mar ah. Haddii aad rabto caafimaad wanaagsan iyo barako, ku dar timirta Cajwada nolol